ქოლესტერინი დაკავშირებულია მრავალ ჯანმრთელობით საკითხთან, იქნება ეს დიეტა, მედიცინა თუ ცხოვრების წესის სხვა ფაქტორები. მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი კვლევა არსებობს ამ თემაზე, ზოგიერთისათვის ის მაინც ამოუცნობი რჩება.

რა არის ქოლესტერინი და რატომ გვჭირდება ის?

ქოლესტერინი ჩვენი სხეულის ყველა უჯრედში გვხვდება და მისი ფუნქცია კრიტიკულად მნიშვნელოვანია. ის აუცილებელია ვიტამინ D-ს სინთეზისთვის და ყველა ჰორმონის, მათ შორის ტესტოსტერონის, გამომუშავებისთვის.

„კარგი“ და „ცუდი“ ქოლესტერინი: რა განსხვავებაა HDL და LDL-ს შორის?

LDL (ცუდი ქოლესტერინი) და HDL (კარგი ქოლესტერინი) ქოლესტერინის ორი ტიპია, რომლებიც განსხვავებული ფუნქციით გამოირჩევიან:

• LDL ქოლესტერინს არტერიაში აწვდის, მაგრამ მისი დალექვა პრობლემას ქმნის. ეს იწვევს ქოლესტერინის თრომბების წარმოქმნას, რაც არტერიებს უფრო ნაკლებად მოქნილს ხდის და შეიძლება გულის შეტევა ან ინსულტი გამოიწვიოს.
• HDL ქოლესტერინს არტერიებიდან ღვიძლში მიაქვს, სადაც მისი რაოდენობა ნაკლებია და იგი სხეულის სხვა პროცესებისთვის გამოიყენება.

რა იწვევს LDL-ის მაღალ დონეს?

მაღალი დონე LDL შეიძლება გამოწვეული იყოს არაჯანსაღი დიეტით, ვარჯიშის ნაკლებობით, დიდი რაოდენობით ალკოჰოლის მიღებით და ჭარბი წონით. თუმცა, ზოგჯერ ეს გენეტიკურადაც შეიძლება იყოს განპირობებული, რაც რთულად სამართავია.

როგორ შეინარჩუნოთ ქოლესტერინის ჯანსაღი დონე?

ჯანსაღი დიეტა და რეგულარული ვარჯიში ქოლესტერინის კონტროლისთვის აუცილებელია. მცენარეული საკვები, ხილი და მარცვლეული ხელს უწყობს LDL-ის შემცირებას. გარდა ამისა, ვარჯიში არა მხოლოდ წონის შენარჩუნებაში დაგეხმარებათ, არამედ მუცლის არეში ცხიმის შემცირებასაც უზრუნველყოფს.

როგორ შეიძლება გაიზარდოს HDL დონე?

საკვები, რომელიც შეიცავს თევზის ქონს და მონოუჯერ ცხიმებს (მაგალითად, ზეითუნის ზეთი), ხელს უწყობს HDL-ის ზრდას და ამცირებს გულის დაავადებების რისკს.

ზრდის თუ არა გაჯერებული ცხიმი LDL-ს?

დიახ, გაჯერებული ცხიმები, როგორიცაა კარაქი, პირდაპირ კავშირშია ქოლესტერინის დონის ზრდასთან.

რა როლი აქვს კვერცხს ქოლესტერინის დონეზე?

მიუხედავად გავრცელებული მითებისა, კვერცხი არ შეიცავს დიდი რაოდენობით გაჯერებულ ცხიმებს და ნორმალური მიღების შემთხვევაში ის სრულიად უსაფრთხოა.

უნდა იფიქრონ თუ არა ახალგაზრდებმა ქოლესტერინზე?

ქოლესტერინის დონე დროთა განმავლობაში იზრდება, ამიტომ მნიშვნელოვანია, ჯანსაღი კვება ადრეული ასაკიდანვე დავიწყოთ, განსაკუთრებით თუ გენეტიკურად მიდრეკილნი ვართ გულის დაავადებებისკენ.

შესაძლებელია იყოთ გამხდარი და გქონდეთ ქოლესტერინის მაღალი დონე?

დიახ, შესაძლებელია. ჭარბი წონის მქონე ადამიანებს უფრო მეტად აწუხებთ ქოლესტერინის პრობლემები, თუმცა გამხდარ ადამიანებსაც არ უნდა დაავიწყდეთ, რომ გაჯერებული ცხიმების მიღებამ შესაძლოა ასევე გაზარდოს ქოლესტერინის დონე.

5 საკვები, რომელიც ქოლესტერინის დონეს გააუმჯობესებს

1. თევზის ქონი

თევზის ქონი, განსაკუთრებით ომეგა 3-ის ცხიმები, დაგეხმარებათ LDL ქოლესტერინის შემცირებაში. ასევე, ის ამცირებს გულის შეტევისა და ინსულტის რისკს. ასეთი თევზებია: სკუმბრია, ორაგული, სარდინი და ტუნა (ახალი, არა დაკონსერვებული).

2. შვრია

შვრია მდიდარია ხსნადი ბოჭკოებით, რაც ამცირებს LDL-ის დონეს. სხვა სასარგებლო პროდუქტებია ქერი, ბადრიჯანი და ტკბილი კარტოფილი.

3. ზეითუნის ზეთი

ზეითუნის ზეთი შეიცავს მონოუჯერ ცხიმებს, რომლებიც ხელს უწყობს LDL ქოლესტერინის შემცირებას ნაჯერი ცხიმების ჩანაცვლებით.

4. ავოკადო

ავოკადო არამხოლოდ გემრიელი და პოპულარული საკვებია, არამედ სასარგებლოა ცუდი ქოლესტერინის დონის შესამცირებლად. ის შეიცავს კალიუმს, რომელიც აკონტროლებს სისხლის წნევას და ამცირებს გულის დაავადებების რისკს.

5. თხილი

ყოველდღიურად თხილის მირთმევა დაგეხმარებათ გულის სიჯანსაღის შენარჩუნებაში. ის მდიდარია უჯერ ცხიმებით, რაც ამცირებს LDL ქოლესტერინს და ზრდის HDL-ს. დარწმუნდით, რომ თხილს ბუნებრივად, შაქრისა და მარილის გარეშე მიირთმევთ.