სასარგებლოა, თუ არა, ყველი?
რამდენად სასარგებლოა ყველი?
გარდა მისი უნიკალური გემოსი და მრავალფეროვანი სახეობებისა, ყველს მნიშვნელოვანი ნუტრიციული ღირებულებაც აქვს. თუმცა, მნიშვნელოვანია გვესმოდეს მისი სარგებელი და უარყოფითი მხარეებიც, რათა ზომიერად მივიღოთ და თავიდან ავიცილოთ გარკვეული რისკები.
ყველის დადებითი მხარეები
1. პროტეინის მაღალი შემცველობა
ყველის ზოგი სახეობა მდიდარია პროტეინით, რაც მას განსაკუთრებით კარგ საკვებად აქცევს მათთვის, ვისაც ცილების მიღება სურს. მაგალითად, პარმეზანის 100 გრამი 32 გრამ პროტეინს შეიცავს, ხოლო ჩედარი და ედამი შესაბამისად 27 და 25 გრამს. პროტეინი აუცილებელია კუნთების განვითარებისთვის და სხეულის აღდგენისთვის.
2. კალციუმის კარგი წყარო
ყველა სახის ყველი კალციუმით არის მდიდარი, რაც ძვლების სიმტკიცისთვის სასარგებლოა. 100 გრამი ყველი საშუალოდ 500 მგ-მდე კალციუმს შეიცავს, რაც ყოველდღიური მოთხოვნის მნიშვნელოვან ნაწილს ფარავს.
3. მცირე ოდენობით ლაქტოზა
უმეტეს შემთხვევაში, ყველი ნაკლებ ლაქტოზას შეიცავს, რაც კარგია მათთვის, ვინც ლაქტოზის აუტანლობით იტანჯება. მაგალითად, პარმეზანში ლაქტოზა პრაქტიკულად არ არის.
ყველის უარყოფითი მხარეები
1. მაღალი ცხიმიანობა
ყველის ბევრ სახეობაში ცხიმის, მათ შორის გაჯერებული ცხიმების, მაღალი დონეა. მუდმივად ცხიმიან და კალორიულ ყველს მიღება შესაძლებელია წონაში მომატების მიზეზი გახდეს და იმოქმედოს გულ-სისხლძარღვთა სისტემაზე.
2. მარილის შემცველობა
ნატრიუმის მაღალი დონე ზოგიერთ ყველში (მაგალითად, ფეტასა და ლურჯ ყველში) მათ ყოველდღიურად და დიდი რაოდენობით მიღებას პრობლემატურს ხდის. მარილიანი ყველი განსაკუთრებით გაურჩევია მაღალი წნევისა და გულ-სისხლძარღვთა დაავადებების მქონე პირებს.
3. რისკები სუსტი იმუნიტეტისთვის
სუსტი იმუნური სისტემის მქონე ადამიანებს უმჯობესია, არ მიიღონ ლურჯი ყველი, რადგან მასში შეიძლება ლისტერიის ბაქტერია იყოს, რაც ინფექციებს იწვევს.
ყველის ჯანსაღი სახეობები
განსხვავებული ყველის სახეობები სხვადასხვა უპირატესობებით გამოირჩევიან:
- პარმეზანი: მაღალი პროტეინითა და კალციუმით მდიდარი, ძლიერი გემოთი გამოირჩევა, ამიტომ მცირე რაოდენობაც საკმარისია.
- ფეტა: შედარებით დაბალკალორიული და არომატული ყველი, კარგი არჩევანია მათთვის, ვინც კალორიებს ითვლის.
- მოცარელა: მსუბუქი და ცოტა კალორიით მდიდარი, კარგია ყოველდღიურ მოხმარებაში.
- ლურჯი ყველი: ანტიოქსიდანტური თვისებებით მდიდარია, მაგრამ სუსტი იმუნური სისტემის მქონე პირებმა სიფრთხილით უნდა გამოიყენონ.
როგორ შევიყვანოთ ყველი სწორ კვების რაციონში
სწორი ბალანსის დაცვა საკვანძოა, რომ ყველის დადებითი თვისებები მაქსიმალურად გამოვიყენოთ და უარყოფითი მხარეები მინიმუმამდე დავიყვანოთ. ეცადეთ:
- სხვა მაღალცხიმიან პროდუქტებთან ერთად არ მიირთვათ და არ გადააჭარბოთ ყოველდღიურ ნორმას.
- გადახედოთ ყველის ტიპს – არჩევანი შეაჩერეთ იმ სახეობებზე, რომლებიც ნაკლებ ცხიმსა და მარილს შეიცავენ, მაგალითად, ფეტა ან მოცარელა.
- სწორად დაგეგმოთ კვების რაციონი, რათა დღიური კალორიულობა და ნუტრიენტები დაბალანსებული იყოს.
დასკვნა
ყველის მრავალფეროვნება საშუალებას იძლევა, სხვადასხვა გემოვნებისა და საჭიროების ადამიანს უპოვოს მისთვის მისაღები ვარიანტი. იგი არის არაჩვეულებრივი პროტეინისა და კალციუმის წყარო, მაგრამ მნიშვნელოვანია მისგან მიღებული კალორიებისა და ცხიმის რაოდენობის კონტროლი. ამ რჩევებით, ყველი შეიძლება გახდეს თქვენს რაციონში ჯანსაღი და სასარგებლო ელემენტი.