ფოლიუმის მჟავა და მისი მნიშვნელობა ორსულობის დროს
ფოლიუმის მჟავა, რომელიც ცნობილია როგორც ვიტამინი B9, მნიშვნელოვანია ორსულობის დროს დედისა და ნაყოფის ჯანმრთელობისთვის. ის აუცილებელია ნერვული სისტემის ფორმირებისთვის, დნმ-ის სინთეზისთვის და უჯრედების განახლებისთვის. ფოლიუმის მჟავის ნაკლებობამ შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული პრობლემები ნაყოფის განვითარებაში, ამიტომ მისი მიღება რეკომენდებულია არა მხოლოდ ორსულობის დროს, არამედ მის დაგეგმვამდეც.
ამ სტატიაში განვიხილავთ, რა არის ფოლიუმის მჟავა, რატომ არის ის მნიშვნელოვანი ორსულობის დროს, სად შეიძლება მისი მიღება და რა რაოდენობით უნდა მოხდეს მისი მიღება.
რა არის ფოლიუმის მჟავა?
ფოლიუმის მჟავა ვიტამინი B9-ის სინთეზური ფორმაა, რომელიც ორგანიზმში დნმ-ის წარმოქმნასა და უჯრედების დაყოფაში მონაწილეობს. მისი ბუნებრივი ფორმა, ფოლატი, გვხვდება სხვადასხვა საკვებში.
ფოლიუმის მჟავის ძირითადი ფუნქციები:
- ეხმარება ნერვული მილაკის (neural tube) სწორად ფორმირებას.
- ხელს უწყობს სისხლის წითელი უჯრედების წარმოქმნას.
- ამცირებს ნაყოფის განვითარების დეფექტების რისკს.
- უზრუნველყოფს დედის ენერგიის შენარჩუნებას ორსულობის პერიოდში.
ფოლიუმის მჟავის მნიშვნელობა ორსულობის დროს
1. ნერვული მილაკის დეფექტების პრევენცია
ნერვული მილაკი არის ნაყოფის ტვინისა და ზურგის ტვინის საფუძველი, რომელიც ფორმირდება ორსულობის პირველი 28 დღის განმავლობაში. ფოლიუმის მჟავის ნაკლებობა ამ პერიოდში შეიძლება გამოიწვიოს დეფექტები, როგორიცაა:
- სპინა ბიფიდა (Spina bifida): ზურგის ტვინის არასრული განვითარება.
- ანენცეფალია (Anencephaly): ტვინის მნიშვნელოვანი ნაწილის განვითარების ნაკლებობა.
2. უჯრედების ზრდა და დნმ-ის სინთეზი
ორსულობის დროს ქალის ორგანიზმს სჭირდება მეტი ფოლიუმის მჟავა, რადგან ნაყოფის განვითარებისთვის საჭიროა უჯრედების სწრაფი განახლება და დნმ-ის წარმოქმნა.
3. ანემიის პრევენცია
ფოლიუმის მჟავა ხელს უწყობს სისხლის წითელი უჯრედების წარმოქმნას, რაც აუცილებელია დედისა და ნაყოფის ჟანგბადის მიწოდებისთვის.
4. დედის ჯანმრთელობის შენარჩუნება
ფოლიუმის მჟავა ამცირებს ორსულობის დროს გართულებების რისკს, როგორიცაა მაღალი წნევა და პრეეკლამფსია.
ფოლიუმის მჟავის საჭირო დოზა
რეკომენდებული დოზა:
- ორსულობამდე: 400 მკგ/დღე.
- ორსულობის დროს: 600 მკგ/დღე.
- მეძუძური ქალებისთვის: 500 მკგ/დღე.
ორსულობის დაგეგმვა:
ფოლიუმის მჟავის მიღება რეკომენდებულია ორსულობამდე 1 თვის განმავლობაში, რათა ნერვული მილაკის განვითარების დროს ორგანიზმს საკმარისი მარაგი ჰქონდეს.
ფოლიუმის მჟავის ბუნებრივი წყაროები
ა. ფოთლოვანი ბოსტნეული:
- ისპანახი
- ბროკოლი
- სალათის ფოთოლი
ბ. ხილი:
- ფორთოხალი
- კივი
- პაპაია
გ. პარკოსნები და მარცვლეული:
- ლობიო
- ოსპი
- შვრია
დ. სხვა პროდუქტები:
- კვერცხი
- თხილეული
- გამდიდრებული მარცვლეული და ფქვილი
ფოლიუმის მჟავის დანამატები
როდის არის საჭირო დანამატები?
- თუ ორსულობის დაგეგმვისას კვებიდან ვერ მიიღებთ საკმარის ფოლიუმის მჟავას.
- თუ ექიმმა გამოგიწერათ დამატებითი დოზა ჯანმრთელობის პრობლემების ან ფოლიუმის მჟავის ნაკლებობის გამო.
დანამატების შერჩევა:
საჭიროა ხარისხიანი და ექიმის მიერ რეკომენდებული პრეპარატების გამოყენება. დანამატები ხშირად შეიცავს 400-800 მკგ ფოლიუმის მჟავას.
ფოლიუმის მჟავის ნაკლებობის რისკები
ფოლიუმის მჟავის დეფიციტი შეიძლება გამოიწვიოს:
- ნერვული მილაკის დეფექტები.
- ანემია დედაში.
- ნაყოფის ზრდის შეჩერება.
- მშობიარობის გართულებები.
ფოლიუმის მჟავის მიღების რჩევები
- შეიტანეთ რაციონში ფოლატით მდიდარი საკვები.
- დაგეგმეთ ორსულობისას ფოლიუმის მჟავის მიღება მინიმუმ 1 თვით ადრე.
- ჩართეთ გამდიდრებული პროდუქტები (მაგ., ფქვილი, მარცვლეული).
- დანამატების მიღება გააკონტროლეთ ექიმთან კონსულტაციის შემდეგ.
- აირჩიეთ მრავალფეროვანი საკვები, რათა მიიღოთ სხვა საჭირო ვიტამინები და მინერალებიც.
დასკვნა
ფოლიუმის მჟავა არის ორსულობის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ვიტამინი, რომელიც უზრუნველყოფს ნაყოფის ჯანმრთელ განვითარებას და დედის ორგანიზმის გაძლიერებას. მისი რეგულარული და საკმარისი რაოდენობით მიღება ამცირებს ორსულობის დროს სერიოზული გართულებების რისკს და ხელს უწყობს ნაყოფის ზრდასა და განვითარებას.
გახსოვდეთ: ფოლიუმის მჟავის მიღება უნდა იყოს რეგულარული და დაბალანსებული. ყოველთვის მიმართეთ ექიმს, რათა განსაზღვროთ თქვენი ინდივიდუალური საჭიროებები. ჯანსაღი ორსულობა ჯანმრთელი ბავშვის საწინდარია!
