როგორ განვასხვავოთ კარგი და ცუდი ნახშირწყლები?
როგორ განვასხვავოთ კარგი და ცუდი ნახშირწყლები და რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
ნახშირწყლები ჯანმრთელობისთვის მნიშვნელოვანი ენერგიის წყაროა, თუმცა მათი არჩევა უნდა მოხდეს სწორი გზით. ერთის მხრივ, არსებობს ისეთი ნახშირწყლები, რომლებიც კვებას გვეხმარებიან და ენერგიას გვაძლევენ, მეორეს მხრივ კი – გადამუშავებული და „ყალბი“ ნახშირწყლები, რომლებიც ორგანიზმზე ნეგატიურ ზეგავლენას ახდენენ.
ორი მარტივი წესი კარგი და ცუდი ნახშირწყლების გარჩევისთვის
1. უპირატესობა მიანიჭეთ ბუნებრივ და ნატურალურ საკვებს
არჩევანი შეაჩერეთ მთლიანი მარცვლეულისა და ახალი ხილის სასარგებლოდ. მაგალითად, მთელი სიმინდი (მოხარშული ან შემწვარი) სჯობს სიმინდის ფქვილს ან სიმინდის სიროფს. მირთვით ნატურალური ფორთოხალი ფორთოხლის წვენის ნაცვლად. ეს პროდუქტები უფრო ნაკლებად დამუშავებული და ბოჭკოების შემცველია, რაც ორგანიზმში ენერგიის ნელა გამოთავისუფლებას უწყობს ხელს.
2. ერიდეთ გადამუშავებულ „ყალბ“ ნახშირწყლებს
დამუშავებული ნახშირწყლები, როგორიცაა პაკეტირებული ჩიფსები, ნამცხვრები, თეთრი ფქვილის პური და წვენები დამატებული შაქრით, არ შეიცავენ საკმარის ბოჭკოებს და სხვა საჭირო ნივთიერებებს. ეს პროდუქტები ჩვენი წინაპრებისთვის უცხო იყო და მხოლოდ ბოლო ათწლეულებში გახდა ჩვენი რაციონის მნიშვნელოვანი ნაწილი, რამაც გარკვეულწილად ხელი შეუწყო სხვადასხვა დაავადების გავრცელებას.
რა არის „კარგი“ ნახშირწყლები?
კარგი ნახშირწყლები არის პროდუქტები, რომლებიც ბუნებრივ ფორმაშია და შეიცავს უამრავ საკვებ ნივთიერებას და ბოჭკოს. ასეთებია:
- ახალი ხილი
- მთლიანი მარცვლეული: შვრია, ყავისფერი ბრინჯი, ქერი, ხორბალი, მარცვლეულის პური
- სახამებლური ბოსტნეული: კარტოფილი, სიმინდი, პარკოსანი მცენარეები (ლობიო, ბარდა)
კარგი ნახშირწყლები ნელა გადამუშავდება, რაც სისხლში შაქრის მკვეთრ ცვალებადობას თავიდან გვაცილებს და ინსულინის დონის მართვას უწყობს ხელს. ეს პროდუქტები უფრო დაბალკალორიულია და ორგანიზმს მეტი ბოჭკოთი ამარაგებს, რაც ამცირებს დიაბეტის, წონის მომატების და გულის დაავადებების რისკს.
რა არის „ცუდი“ ნახშირწყლები?
ცუდი ნახშირწყლები ხშირად გადამუშავებულია და შეიცავს მაღალი რაოდენობის შაქარსა და ცხიმს. ესენია:
- თეთრი ფქვილი და მისგან დამზადებული პროდუქტები: თეთრი პური, მაკარონი, ნამცხვრები
- რაფინირებული შაქარი და სიროფები: თეთრი შაქარი, სიმინდის სიროფი, შაქრიანი წვენები
- სწრაფი საკვები: ჩიფსები, დონატები, ჰოთ-დოგები
ცუდი ნახშირწყლები ზრდიან კალორიების მიღებას, მაგრამ არ შეიცავენ საჭირო ვიტამინებს და მინერალებს, რის შედეგადაც ორგანიზმი ჭარბ წონასა და ქრონიკულ დაავადებებს განიცდის. ასევე, ასეთ საკვებში ნატრიუმისა და ტრანს-ცხიმების მაღალი დონე ზრდის გულის დაავადებებისა და ქოლესტერინის პრობლემების რისკს.
რეზიუმე: როგორ მივიღოთ ჯანსაღი ნახშირწყლები?
- უპირატესობა მიანიჭეთ ბუნებრივ და მთლიან მარცვლეულს.
- შეარჩიეთ ახალი ხილი და ბოსტნეული დამუშავებული წვენების ნაცვლად.
- ერიდეთ სიმინდის სიროფს, თეთრ შაქარს და რაფინირებულ პროდუქტებს.
- მიირთვით მეტი პარკოსანი მცენარე და მარცვლეული, რომლებიც ორგანიზმს ენერგიას ნელა და თანაბრად აწვდიან.
ჯანსაღი ნახშირწყლები არა მხოლოდ ენერგიას მოგცემთ, არამედ უფრო მეტად გააძლიერებს თქვენს ჯანმრთელობას. მათი რეგულარული მიღება სისხლში შაქრისა და ქოლესტერინის დონის შემცირებასაც უწყობს ხელს.
