ნორმალური დიაპაზონი ქოლესტერინის/HDL-ის მაჩვენებლისთვის: რა უნდა იცოდეთ

ქოლესტერინის ტესტის დროს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი რიცხვი არის ქოლესტერინის/HDL-ის მაჩვენებელი. ეს მაჩვენებელი ითვლება მთლიან ქოლესტერინის რაოდენობის გაყოფით “კარგი ქოლესტერინის,” ანუ HDL-ის დონეზე. ჯანდაცვის პროფესიონალები ნორმალურ მაჩვენებლად 5:1-ზე ნაკლებ მაჩვენებელს თვლიან, ხოლო საუკეთესო მაჩვენებელი 3.5:1 ან უფრო დაბალია.

როგორ გამოითვლება ქოლესტერინის მაჩვენებელი და რატომ არის მნიშვნელოვანი

ქოლესტერინის მაჩვენებელი გვაჩვენებს, რამდენად დაბალანსებულია თქვენი კარგი და ცუდი ქოლესტერინი. მთლიან ქოლესტერინში შედის HDL, რომელიც აუმჯობესებს ქოლესტერინის მოცილებას ორგანიზმიდან, და LDL, რომელიც, თუ მისი დონე 130 მგ/დლ-ს აჭარბებს, ზრდის გულის დაავადების რისკს. ამიტომაც, თქვენი მაჩვენებელი უფრო სრულ სურათს აჩვენებს თქვენს გულ-სისხლძარღვთა სისტემის ჯანმრთელობაზე.

როგორ გამოითვლება ქოლ/HDL მაჩვენებელი?

ლიპიდური პანელი გამოიყენება სხვადასხვა ტიპის ქოლესტერინის განსაზღვრისთვის. მაჩვენებელი ითვლება მთლიან ქოლესტერინის გაყოფით HDL-ზე. მაგალითად, თუ თქვენი მთლიან ქოლესტერინი 180-ია და HDL 60, მაჩვენებელი 3:1 იქნება.

ნორმალური “კარგი” HDL ქოლესტერინის დონე

მამაკაცებისთვის HDL-ის ნორმა არის 35-65 მგ/დლ, ხოლო ქალებისთვის – 35-80 მგ/დლ.

Non-HDL ქოლესტერინი და მისი განსხვავება

Non-HDL ქოლესტერინი არის LDL და სხვა ტიპის მავნე ქოლესტერინის საერთო მაჩვენებელი, რომელიც ზრდის არტერიებში ქოლესტერინის დაგროვების რისკს. ის უკეთ აჩვენებს გულის დაავადების რისკს, რადგან უფრო პირდაპირ კავშირშია გულის დაავადების ალბათობასთან.

რა არის ნორმალური ქოლ/HDL მაჩვენებელი?

3.5:1-ზე ნაკლები მაჩვენებელი ოპტიმალურია, რაც გულის დაავადების დაბალ რისკზე მიუთითებს. 3.5-დან 5:1-მდე მაჩვენებელი ნორმალურია და გულის დაავადების დაბალ რისკზე მიუთითებს. 5:1-ზე მაღალი მაჩვენებელი კი უკვე გაზრდილ რისკზე მიუთითებს.

რატომ არის მნიშვნელოვანი ქოლ/HDL მაჩვენებელი?

LDL ქოლესტერინის მაღალი დონე იწვევს ათეროსკლეროზს, რაც გულის შეტევის და ინსულტის რისკს ზრდის. 2019 წლის კვლევა აჩვენებს, რომ ქალებს, რომელთაც 3.5-დან 4:1-მდე მაჩვენებელი ჰქონდათ, 14%-ით მეტი რისკი ჰქონდათ გულის შეტევის, ხოლო 5:1-ზე მაღალი მაჩვენებელი 89%-ით ზრდიდა ამ რისკს.

როგორ გავაუმჯობესოთ ქოლესტერინის დონე?

თუ მაჩვენებელი ძალიან მაღალია, შეიძლება დაგჭირდეთ ცხოვრების წესის შეცვლა ან მედიკამენტები.

ცხოვრების წესის ცვლილებები:

1. ჯანსაღი კვება: გაჯერებული და ტრანს ცხიმების შემცველობა შეამცირეთ. მიირთვით მეტი ხილი, ბოსტნეული და მთლიანი მარცვლეული.
2. წონის კონტროლი: ჭარბი წონის შემცირებამ შეიძლება მნიშვნელოვნად გააუმჯობესოს ქოლესტერინის დონე.
3. ფიზიკური აქტივობა: რეკომენდირებულია მინიმუმ 150 წუთი ზომიერი ინტენსივობის ვარჯიში კვირაში.
4. სტრესის მართვა: ქრონიკულმა სტრესმა შესაძლოა HDL-ის შემცირება და LDL-ის ზრდა გამოიწვიოს.
5. მოწევის შეწყვეტა: ეს მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს ქოლესტერინის პროფილს.

მედიკამენტები:
თუ ცხოვრების წესის ცვლილებები არ არის საკმარისი, შესაძლოა დაგჭირდეთ სტატინები ან სხვა ქოლესტერინის დამწევი მედიკამენტები. თუმცა, მედიკამენტების მიღების პარალელურად, ჯანსაღი ცხოვრების სტილის შენარჩუნებაც მნიშვნელოვანია.

რა შეიძლება იმოქმედოს ქოლ/HDL მაჩვენებელზე?

მრავალი ფაქტორი ახდენს გავლენას:

• ორსულობა
• მედიკამენტები
• დიეტა და ალკოჰოლის მიღება
• ფიზიკური აქტივობა
• ინფარქტი (ბოლო სამი თვის განმავლობაში)

შეჯამება

ქოლესტერინის მაჩვენებელი გულის დაავადების რისკის შეფასების ერთ-ერთი კრიტერიუმია. 3.5:1-ზე ნაკლები მაჩვენებელი ოპტიმალურია, რაც გულის დაავადების დაბალ რისკზე მიუთითებს. ცხოვრების წესის ცვლილებები და მედიკამენტები ამ მაჩვენებლის გაუმჯობესებაში დაგეხმარებათ.